Reseña del libro "Rubairat"
Kur mësojmë se Omar Khajami ka rrojtur në zëmër të Asisë dhe ka vdekur tetë qint vjet më parë, është një lajthim të besohet që Rubairat kanë mbirë në tokën persane si për çudi. Përkundër, janë produkti natyral i kohës dhe i vëndit të tyre, të cilat ishin mjaft pëllore për të lindur të këtija lule të rralla. Që në shekullin e nëntë gjer në shekullin e gjashtë- mbëdhjetë pas Krishtit, Persia ka patur një Përlindje kullture, diturie dhe letrëtyre, që produktoi një tufë mejtimtarësh, shkencëtarësh dhe poetësh të mëdhenj si Firdusi, Avicenna (Ibn-i-Sina), Omar Khajami, Attari, Nizami Arusi, Saadi, Rumi, Hafiz Shirazi, Xhami dhe Hatifi. Nga kjo Përlindje e shkëlqyer, që buron drejtpërdrejt nga qytetëria grekoromane, lindi Pëlindja arabe, e cila me anën e Spanjës influencoi Evropën medievale dhe gatiti Përlindjen e madhe italiane, nënën e qytetërisë moderne. Këtu duhet përmëndur që Averrosi (Ibn-i-Rushd), fillosofi arab, librat e të cilit kanë qënë për evropianët e Kohës Mesme pothua i vetëmi burim informatash për kullturën greke, ishte dishepulli i një Shkolle dijetarësh persanë të Bagdadit. Si në çdo periudë qytetërie të lartë, ashtu dhe në kohën e Përlindjes persane ka patur një luftë të gjatë midis Lirisë Mejtimit dhe dogmatizmës fetare. Në shekujt përpara lindjes së Omar Khajamit, Persia ishte bërë sheshi i konfliktit midis feve të ndryshme, si Paganizma greko-romane, Zardu- shtizma e Mithraizma persane, Brahmanizma e Budizma hinduishte, dhe Judaizma, Kristianizma e Islamizma semitike.
